اثر زمان کاشت بر عملکرد و شاخص‌های سودمندی و رقابتی زنیان (Carum copticum L.) و اسفرزه (Plantago ovate Forsk.) در کشت مخلوط

به منظور بررسی اثر زمان کاشت و نسبت‌های اختلاط بر عملکرد دانه و شاخص‌های سودمندی و رقابتی کشت مخلوط زنیان و اسفرزه، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 92-1391 در دانشگاه زابل اجرا گردید. زمان کاشت 20 دی‌ و 20 بهمن در کرت‌های اصلی و کشت‌های خالص دو گونه و نسبت‌های کشت افزایشی (25، 50، 75 و 100 درصد اسفرزه به 100 درصد زنیان) در کرت‌های فرعی قرار داده شدند. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه و ترکیبات ثانویه زنیان و اسفرزه از زمان کاشت 20 دی بدست آمد. حداکثر عملکرد مجموع دو گونه برای دانه (2363 کیلوگرم در هکتار)، کارایی استفاده از زمین (53/1LER=) و شاخص بهره‌وری سیستم (10237SPI=) از ترکیب 50 درصد اسفرزه +100 درصد زنیان بدست آمد. گیاه زنیان در تیمار 25 درصد اسفرزه +100 درصد زنیان به عنوان گیاه غالب دارای بالاترین ضریب ازدحامی (38/2K=ajwain) و غالبیت (54/0A=ajwain) بود. نتایج نشان داد که با افزایش تراکم مخلوط، اسفرزه گیاه غالب بود. میزان شاخص رقابت در کلیه نسبت‌های مخلوط کمتر از یک بود که سودمندی تیمار های کشت مخلوط را نشان می‌دهد. در مجموع با توجه به توان رقابتی اسفرزه در تراکم‌های بالاتر، نسبت کاشت 25 و 50 درصد اسفرزه +100 درصد زنیان بهترین عملکرد را در شرایط آزمایش حاضر داشت.